Ankilozan Spondilit, omurgayı etkileyen bir tür artirittir. Semptomları arasında boyundan alt sırta kadar uzayan agrı ve sertlik bulunur. Omurga kemikleri (vertebra) katılaşmaya sebep olacak şekilde büyüyebilir ya da kaynaşabilir. Bu değişimler orta ya da ileri düzeyde olabilir ve kamburlaşmaya sebep olabilir. Erken teşhis ve tedavi, ağrı ve sertliği control altına almaya ve deformansyonları engelleyebilir.

Ankilozan Spondilitten kim etkilenir?

Yetişkin nüfusun %0.1-%0.5’ini etkilemektedir. Herhangi bir yaşta ortaya çıkabilmesine rağmen çoğunlukla erkekleri ergenlik ya da 20’li yaşlarda yakalamaktadır. Kadınlarda daha az rastlanır ya da daha yumuşak geçirilir; daha çok bazı Amerika Yerlilerinde görülür.

Ankilozan Spondilit Semptomları Nelerdir?

Erken semptomları arasında:

Ağrı ve sertlik: Alt sırtta, kaba etlerde ve kalçalarda 3 aydan fazla süren sürekli ağrı. Genellikle, spondilit genellikle, sacrumun ilium kemiğine katıldığı pelvisin alt arka bölümünde sakroiliak eklem çevresinden başlar.

Kemik kaynaması: Bony fusion.Ankilozan spondilit, kemiklerin fazka büyümesine ve kemik kaynaşmasına sebep olabilir. Boyun, sırt ve kalçayı etkileyen bu kaynaşma kişinin günlük faaliyetlerini yapmasına engell olabilir. Kaburgaların omurgaya ya da göğüs kemiklerine kaynaması kişinin derin nefes almasını ve göğsünü genişletmesini engelleyebilir.

Ligament ve tendonlarda acı: Pain in ligaments and tendons.Spondilitler kemiklere bağlanan bazı ligament ve tendonları etkileyebilirler. Tendonitis (tendonların iltihaplanması) arkalarında ya da bilek arkasında aşil tendonlarında- topuk kısmında  sertliğe sebep olabilir.

Ankilozan spondilit sistemik bir rahatsızlıktır, yani, semptomları eklemlerle kısıtlı olmayabilir. Bu hastaların ateş, yorgunluk ve iştah kaybı gibi şikayetleri de olabilir. Göz iltihabı (kızarıklık ve acı) da görülebilir. Daha az rastlanan durumlarda, ciğer ve kalp rahatsızlıkları gelişebilir.

Ankilozan spondilite ne sebep olur?

Ankilozan spondilitin sebebi bilinmemekle birlikte, kalıtsallıkla sıkı bir bağ vardır. Ankilozan spondilitli hastaların çoğunda, hepsinde olmasa bile, HLA-B27 adlı bir gen bulunmaktadır. Bu gene sahip insanlar spondilit oluşumuna yatkındırlar ancak 10%’luk bir kesiminde hastalık başgöstermeyebilir.

Ankilozan Spondilit Nasıl Teşhis Edilir?

Ankilozan spondilitin teşhisinde pekçok faktör rol oynar:

Sepmtomlar

Fiziksel testin sonuçları

Pelvis ve sırt röntgenleri

Nefes alıp verirken göğüs ölçüleri

Laboratuvar sonuşları

Nasıl Tedavi Edilir?

Ankilozan spondilitin çaresi yoktur ancak tedaviler rahatsızlığın azaltılması ve hareketin arttırılmasını sağlar. Tedavinin amacı acıyı ve sertliği azaltmak, iyi bir postüre sahip olmak, deformasyonu engellemek ve normal faaliyetleri yapabilmeyi sağlamaktır. Doğru bir şekilde tedavi edildiğinde spondilitli hastalar normal hayatlarına devam edebilirler. Normal şartlar altında, spondilite takım çalışması yaklaşımı tavsiye edilir. Takım, hasta, doktor, fizyoterapist ve iş terapistinden oluşur. Çok deformasyonlu hastalarda osteomoty ve füzyon yapılabilir.

Physical and occupational therapy Fiziksel ve iş terapisi: Fiziksel ve iş terapisi ile erken müdahale fonksiyonu korumak ve deformasyonu minimize etmek için önemlidir.

Egzersiz: Sertliği azaltmak, eklemlerin etrafındaki kasları güçlendirmek ve engelli olma riskini en aza indirgemek için günlük egzersiz programı işe yarayacaktır. Derin nefes alma egzersizleri göğüs kafesinin esnekliğini korumayı sağlayacaktır. Bu hastalar için yüzme harika bir egzersizdir.

İlaç tedavisi: Bazı ilaçlar acı ve sertliği azaltır ve hastaların egzersizleri en az rahatsızlıkla yapmaları sağlanır. Stereoidsiz anti-enflamatuar ilaçlar (NSAIDs)- ibuprofen, naproxen, and aspirin gibi ilaçlar en çok kullanılan ilaçlardandır. Hafif durumlarda ilaçlarda tedavi rejimine eklenebilir. Hastalığı modifiye eden anti-artritik ilaçlar, metotreksat, NSAIDler acıyı azaltmada yetersiz oluduğu durumlarda kullanılabilir. Buna ek olarak, biyolojik adı verilen yeni ilaçlar, Cimzia (certolizumab pegol), Enbrel (etanercept), Humira (adalimumab), Remicade (infliximab) ve Simponi (golimumab) FDA tarafından onaylanmıştır. Anti-depresan Cymbalta da kronik ağrı için onaylanmıştır. Bazı durumlarda, eklem ya da tendonlara steroid enjekte etmek de faydalı olabilir.

Ameliyat: Bazı ileri hastalarda dizler ya da kalçanın etkilendiği durumlarda ameliyat ile yapay eklem bir tedavi unsuru olabilir.